CUA VUA ALASKA

Trong ẩm thực, danh hiệu “vua” vốn dĩ không được trao dễ dàng, bởi lẽ chuyện ăn uống phần nhiều phụ thuộc vào khẩu vị. Và một khi đã xưng đế, món ngon hẳn phải khiến đa số thực khách khó tính khắp bốn phương “phải lòng”. Điển hình như giống cua Alaska, đã được xưng danh vua từ hàng bao thập kỷ.

Cách gọi cua vua có thể xuất phát từ nhiều nguyên nhân khác nhau, phần là chất lượng thịt thuộc hàng thượng hạng, phần là do hình dáng khác biệt với kích thước sải càng có khi dài đến hơn 2m. Nhiều nhà nghiên cứu cho rằng sự “bất bình thường” ấy xuất phát từ nguồn gốc cua đá nguyên thuỷ của chúng. Cua Alaska sinh sống ở vùng biển băng giá Alaska và vịnh biển Bering, tuổi thọ có khi lên đến 20 năm. Sải càng to và dài ấy cũng là một cách để loài cua này thích nghi với môi trường sống nhiều băng giá khắc nghiệt.

Thưởng thức cua vua không dễ, cơ bản là do quý hiếm mà ra. Thường thì mùa săn cua Alaska khá ngắn, mà đây cũng là thứ nghề nguy hiểm bậc nhất khi sự chống cự quyết liệt của các ông hoàng khiến đôi lúc các thợ săn phải thiệt mạng. Nhưng cũng ở khâu này, mới hiểu vì sao cua Alaska được gọi là “vua”, bởi các “hoàng hậu” sẽ được thả trở về biển khơi sau mỗi chuyến đi săn. Cua săn được, hầu như chỉ bán phần càng (vì thân cua hầu như không có thịt để ăn), giá mỗi ký từ 35 – 50 USD/kg. Riêng những người có nhu cầu mua cả con để… vừa chưng vừa ăn thì phải trả khoảng 350 – 400 USD cho mỗi ông vua nặng 4 – 5kg.

Hình dáng chỉ là bề ngoài, bởi tinh tuý của ông hoàng nằm cả ở phần thịt – được đánh giá là tinh khiết bậc nhất nhờ vùng biển Alaska vốn là một trong những vùng sinh thái hiếm hoi còn giữ được độ trong lành. Từ đó, cua vua Alaska chỉ thoảng hương biển mặn mòi, thanh và thơm; thay vì mùi bùn như nhiều giống cua khác. Những tảng thịt trắng ngọt, dai dai ẩn sau lớp vỏ hồng hào, điểm chút đậm đà của đại dương; ngon miệng nhất là nướng thuần trên lửa, không cần tẩm ướp cầu kỳ.

Vào các nhà hàng cao cấp ở Việt Nam trong mùa cua vua, người đầu bếp mang ra cả thau đá bào lạnh ngắt, trên phủ một lớp càng cua đã được chặt đôi cắt khúc, hấp sơ. Cầu kỳ hơn thì rưới vài giọt dầu ôliu hay chanh tươi, xốt tabasco để cân bằng vị ngọt hoặc phết một lớp thật mỏng bơ tan chảy cho món ngon thêm mịn màng. Thực khách cứ vậy mà khoét lấy phần thịt, chấm muối tiêu chanh; dù không cần chấm thì thịt cua cũng đã tuyệt. Ăn như vậy mới đúng kiểu thưởng thức một loài hải sản thượng hạng, tươi mà lành, cũng như ăn hàu sống ướp đá thật lạnh vậy! Nếu biến tấu kiểu Việt thì dùng với chút mắm tỏi, hay lạ miệng thì thêm ít xốt wasabi, hay xốt calipso có vị chua cay và béo. Còn lúc đối diện với một miếng càng cua Alaska phết phômai nướng trên lửa than hồng, cam đoan rằng mọi giác quan của thực khách đều bị đánh thức!